Artist: Jaskaran Singh, IND
Title: Mata Nanaki
Medium: Colour Pencils
Commissioner: Manmohn Johal
ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਧਰਮ ਪਤਨੀ, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸਨ ਜੋ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਨ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲੰਮੀ ਉਮਰ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ, ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਛੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੱਕ ਜੀਉਂਦੇ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੱਕ ਪੰਜ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨੂੰ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖਿਆ।
ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ [ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ] ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਈਚਾਰਿਕ ਆਗੂ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਦੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਹੀ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਧੀਰਮਲ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ ਗਈ ਸੀ।
ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਨੌਜਵਾਨ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਭੌਤਿਕ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਅੱਧ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸ਼ਕਤੀ ਸਨ।
ਇਸ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਕਿਰਪਾਲ ਚੰਦ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਪਿੱਛੇ ਹੋਣ ਸਮੇਤ ਨੌਜਵਾਨ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਨੂੰ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਨ।